ข้ามไปที่เนื้อหาหลัก

เยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane)


เยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane) เป็นส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์  ทำหน้าที่สำคัญหลายประการต่อการดำเนินกิจกรรมของเซลล์  เป็นขอบเขตแบ่งแยกเซลล์ออกจากสิ่งแวดล้อม  มีหน้าที่ขับสารพิษออกสู่ภายนอก  รวบรวมสารอาหารเข้าสู่เซลล์  ส่งผ่านพลังงาน  การเคลื่อนไหวของเซลล์  การสืบพันธุ์  การส่งสัญญาณ  ตอบสนองกับเซลล์ข้างเคียง   เป็นที่กำเนิดปฏิกิริยาเคมีที่สำคัญต่อการดำรงชีพของเซลล์  มีโปรตีนที่ช่วยและควบคุมการขนส่ง  สารประกอบที่มีโมเลกุลขนาดใหญ่  อิออนต่าง ๆ  ตลอดจนสารเคมีที่จำเป็นต่อกลไกต่างๆภายในเซลล์    ฮอร์โมน  และสารที่ทำหน้าที่กระตุ้น  หรือส่งสัญญาณต่าง ๆ จะแสดงผลการทำงานผ่านเยื่อหุ้มเซลล์  กระบวนการเมตาโบลึซึมต่างๆ เช่น การสังเคราะห์แสง  การส่งผ่านอิเล็กตรอน การหดตัวของกล้ามเนื้อล้วนแต่อาศัยกลไกของเยื่อหุ้มเซลล์  เยื่อหุ้มเซลล์ประกอบด้วย ไขมัน โปรตีน และคาร์โบไฮเดรท



ความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

ร่างแหเอนโดพลาซึม (endoplasmic raticulum)

ร่างแหเอนโอพลาซึม ( endoplasmic reticulum : ER ) เป็นท่อแบนใหญ่ บางบริเวณโป่งออกเป็นถุง เรียงขนานกันเป็นชั้น ๆ ภายในมีของเหลวบรรจุอยู่มีท่อเชื่อมถึงกันเป็นร่างแหอยู่ล้อมรอบนิวเคลียส และเชื่อมกับเยื่อหุ้มนิวเคลียสที่ผิวนอกของร่างแหเอนโอพลาซึม ร่างแหเอนโอพลาซึม มี   2   ชนิด คือ 1. ร่างแหเอนโอพลาซึมชนิดผิวขรุขระ ( rough endoplasmic reticulum : RER) เพราะมีไรโบโซมมาเกาะติดอยู่ทำให้มองดูคล้ายผิวขรุขระ เป็นบริเวณที่ไรโบโซมสังเคราะห์โปรตีน ซึ่งบรรจุในเวสิเคิล และลำเลียงออกนอกเซลล์ หรือส่งต่อไปยังกอลจิคอมเพล็กซ์ หรือเป็นส่วนประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์ 2. ร่างแหเอนโอพลาซึมชนิดผิวเรียบ ( smooth endoplasmic reticulum : SER) เพราะไม่มีไรโบโซมมาเกาะผิวจึงดูเรียบ ทำหน้าที่สังเคราะห์สารสเตรอยด์  เช่น  ฮอร์โมนเพศ ไตรกลีเซอไรด์ และสารประกอบคอเลสเทอรอล  รวมทั้งยังกำจัดสารพิษและควบคุมการผ่านเข้าออกของแคลเซียมไอออนในเซลล์กล้ามเนื้อยึดกระดูกและกล้ามเนื้อหัวใจ มีมากในเซลล์สมอง  ต่อมหมวกไต  อัณฑะและรังไข่

แวคิวโอล (vacuole)

แวคิวโอล ( vacuole)  คือ ถุงบรรจุสาร เป็นออร์แกเนลล์ที่มีลักษณะเป็นถุง มีเมมเบรนที่เรียกว่า โทโนพลาสต์ (tonoplast) ห่อหุ้ม ภายในมีสารต่าง ๆ บรรรจุอยู่ โดยทั่วไปจะพบในเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ชั้นต่ำ ในสัตว์ชั้นสูงไม่ค่อยพบ แวคิวโอล แบ่งออกเป็น 3 ชนิด คือ 1. คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล( contractile vacuole)   ทำหน้าที่รักษาสมดุลของน้ำ พบในเซลล์ อะมีบา พารามีเซียม 2. ฟูดแวคิวโอล ( food vacuole) บรรจุอาหารที่รับมาจากนอกเซลล์เพื่อย่อยสลายต่อไป พบใน เซลล์เม็ดเลือดขาวและสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว 3. แซบแวคิวโอล ( sap vacuole) พบในเซลล์พืช ตอนอายุน้อย ๆ มีจำนวนมาก แต่เมื่ออายุมากเข้าจะรวมเป็นถุงเดียวขนาดใหญ่ มีหน้าที่สะสมสาร เช่น สารสี ไอออน น้ำตาล สารพิษ

กอลจิคอมเพล็กซ์ (golgi complex)

กอลจิคอมเพล็กซ์ ( golgi complex , Golgi bodies , Golgi apparatus ) เป็นกลุ่มของถุงกลมแบนขนาดใหญ่ ตรงขอบโป่งพอง ใหญ่ขึ้น เป็นท่อเรียงซ้อนกันเป็นชั้น ๆ อยู่ใกล้กับเอนโดพลาสมิกเรติคูลัม พบในเซลล์พืชและสัตว์ชั้นสูงเกือบทุกชนิด   หน้าที่สำคัญ คือ เก็บสะสมสารที่เซลล์สร้างขึ้นก่อนปล่อยออกนอกเซลล์ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นโปรตีน   มีการจัดเรียงตัวให้เหมาะสมกับการทำงาน เกี่ยวข้องกับการสร้างอะโครโซม ( acrosome) ซึ่งอยู่ที่ส่วนหัวของอสุจิ ทำหน้าที่เจาะไข่เมื่อเกิดการปฏิสนธิ กอลจิคอมเพล็กซ์ ทำหน้าที่เติมคาร์โบไฮเดรตให้กับ โปรตีน หรือลิพิด ที่รับมาจากเอนโดพลาสมิกเรติคูลัมชนิดขรุขระ ( รวบรวมบรรจุและขนส่ง )